Cees en Annemarie Rijnen wonen bijna vier jaar in een Rijksmonument in Zutphen, maar ze moesten er wel drie keer voor naar de rechter. ,,We zaten bij de notaris voor de overdracht en toen zei de eigenaar dat hij het niet wilde leveren”, zegt Cees. Zijn vrouw vult aan: ,,De notaris, die tot dan toe in een actieve houding aan tafel had gezeten, zakte achterover in zijn stoel. ‘Dit heb ik in dertig jaar nog nooit meegemaakt’ zei hij. En wij waren ook verbijsterd.”
,,We zijn uiteindelijk maar naar het terras gegaan en hebben er wat leuks van gemaakt”, zegt Annemarie. ,,Bij ons is het glas altijd halfvol. Je moet genieten van het leven.”
Waarom de eigenaar niet wilde verkopen is op de dag van vandaag nog steeds niet duidelijk. ,,We hebben er naar gevraagd, maar hij gaf er geen antwoord op.” Met het voorlopig koopcontract als wapen, stapte het stel naar de rechter. Uiteindelijk kwamen ze met de verkoper tot een schikking en zo konden Cees, Annemarie en hun dochter Charlotte toch verhuizen. Huis en winkel zijn nu af en worden om de twee jaar geïnspecteerd door Monumentenwacht Gelderland.
Plukje asbest
De eerste tijd in hun nieuwe huis aan de Zaadmarkt in de historische binnenstad van Zutphen hadden ze zich wel wat anders voorgesteld. Cees: ,,Nog voor de levering werd er op de trap een plukje asbest gevonden, waarna een uitgebreid onderzoek volgde. Er bleek heel veel asbest in vloeren en wanden in de ruimte van de cv-ketel te zitten. Asbest dat sinds 1993 verboden was, maar ook asbest dat na 1983 niet meer toegepast mocht worden. Dat was vreemd, omdat de ketel in die ruimte in 1995 was geproduceerd en dus later geplaatst.”
De vondst zorgde voor een bizarre situatie. Annemarie: ,,Het pand werd afgesloten met linten die schuin over de voordeur werden gespannen. Nou ja, afgesloten… De huurders van het kantoor gingen er wel gewoon in.”
De kosten van de sanering moesten door de oude eigenaar betaald te worden, zo werd bepaald in een schikking net voor de tweede rechtszaak. Maar ook dat verliep niet zoals verwacht. Cees: ,,Toen de eerste factuur van het opruimen van het asbest binnenkwam, weigerde de oude eigenaar om te betalen.”
En dat terwijl het weghalen van de kankerverwekkende stof flink meer zou kosten dan bij een standaardsanering. ,,Onder de vloer en tussen de wanden zat ook stro, waardoor het veel moeilijker was om het asbest te verwijderen. De hele klus kostte twee ton. Dat wilden we niet alleen opbrengen.” En zo stapte het echtpaar opnieuw naar de rechter en kwam het ook hier nog voor de zitting tot een schikking en werden de vorige afspraken nagekomen.
Kamperen
Ondertussen ‘kampeerden’ ze in hun nieuwe huis om uit de asbestzone te blijven. Annemarie: ,,Het belangrijkste vonden wij dat het met onze dochter goed zou gaan. Daarom zijn we ook verhuisd op het moment dat ze van de basis- naar de middelbare school zou gaan. In ons oude huis in Loenen aan de Vecht zat ze in een situatie die klopte, je wilt het op de nieuwe plek ook goed geregeld hebben.”
De reden van de verhuizing was de wens van Annemarie om een servies- en kookwinkel te beginnen. ,,Cees en ik werkten allebei bij ons eigen managementadviesbureau en toen onze dochter vijftien jaar geleden geboren werd, wilden we er voor haar zijn en ben ik uiteindelijk gestopt.”
Daarna begon ze met een webwinkel in haarspeldjes en kinderartikelen. ,,Ik kon nooit leuke haarspeldjes vinden voor Charlotte en daarom ben ik ze zelf gaan maken. Ik bedacht dat anderen daar ook wel interesse in zouden hebben en nog dezelfde avond had ik een webwinkel. Wij denken nooit zo lang na. Als het goed voelt, doen we het gewoon.”
Na de haarspeldjes en kinderartikelen stapte ze over op oud servies. ,,Ik hou van kunst, cultuur, eten en drinken en had al veel kennis van antiek servies.” Cees vult aan: ,,Het ging als een speer en al vrij snel is ze overgestapt op nieuw servies en ook kookgerei.” Zo groeide langzaam de behoefte aan een eigen winkel.
Voor de deur
,,We zochten iets met winkel aan de woning en zoveel was er niet te vinden. Toen we hier voor de deur stonden om te bezichtigen, keken we elkaar aan en wisten het eigenlijk al wel. Natuurlijk ga je dan nog bezichtigen, maar dit was echt wat we zochten.”
Nadat de eigenaar was gedwongen zijn verkoopbelofte na te komen en de specialisten aan de slag gingen met het asbest, moest er nog wel wat meer gebeuren in huis. Cees: ,,Het was een kantoor geweest en er zat heel veel vloerbedekking in. Dat moest er allemaal uit. In de gang zat het zelfs met een laag van anderhalve centimeter lijm rechtstreeks op het marmer gelijmd.”
Tijdens het werk kwamen er enkele schatten tevoorschijn. In het deel waar nu de winkel gevestigd is bleek boven het systeemplafond een houten cassetteplafond te zitten en daarboven het originele plafond met ornamenten. Tenminste, wat er nog van over was. ,,Daar hadden ze de haken ingeslagen voor het systeemplafond en daarmee heel veel schade aangericht. Het was zò liefdeloos gedaan”, verzucht Annemarie.
Het zou 80.000 euro kosten om het plafond te herstellen. ,,We hebben nog wel voorgesteld om het samen te betalen”, zegt Cees. Het stel een derde deel en de overheid twee derde, maar dat idee viel niet in vruchtbare aarde. ,,Toen hebben we het systeemplafond maar teruggeplaatst.”
Isolatie
Bij het opknappen van het pand troffen Cees en Annemarie ook veel energiebesparende maatregelen. ,,Je mag in een Rijksmonument niet alles, maar wij hebben veel gedaan. Er zijn twee vrachtwagens aan isolatiemateriaal in verwerkt en dat heeft effect. We verbruiken de helft van het gas ten opzichte van wat ze in het kantoor verstookten.
De basis van het pand stamt uit ongeveer 1343 en het is minstens drie keer verbouwd, zo bleek uit onderzoek en tekeningen van het huis. ,,Die hebben we in het stadsarchief gevonden. We hoopten dat ze met een trolley vol informatie zouden aankomen, maar er waren alleen maar wat tekeningen. We weten wel dat hier in de tweede helft van de vorige eeuw een café-restaurant in gezeten heeft en later nog een drukkerij. Wij vinden het leuk om alles van de geschiedenis te weten.”