Het dorp Klarenbeek kwam meteen in actie toen duidelijk werd dat het kerkgebouw van de rooms-katholieke kerk op landgoed Klarenbeek moest sluiten. Eerst door het bestuur van de gefuseerde parochie te vertellen waarom het kerkgebouw in functie zou moeten blijven. Toen dat geen resultaat had, ging de knop om en werd een poging gewaagd om het dan maar zelf aan te kopen. En met succes.
Klarenbeek kon sluiting van kerk niet tegenhouden, dan zelf maar gekocht
,,We hebben toen de energie gestopt in het aankopen van het gebouw en niet in verdere pogingen om het als kerk te behouden”, zegt Frans Ganzevles, destijds voorzitter van de stichting die daarvoor in het leven geroepen was. Daarvoor zat hij in het bestuur van de gefuseerde Franciscus en Clara-parochie. ,,Maar daar ben ik uit gestapt. Vanaf dat moment heb ik me ingezet voor het behoud van het gebouw voor het dorp.”
Traantjes
Het sluiten van de kerk viel de parochianen zwaar. ,,In 2012, toen dit speelde, hadden we een actieve en levendige parochie. Er zaten op zondagen nog zo’n 100 mensen in de kerk”, zegt Ganzevles. ,,Juist daarom hebben we veel inspanningen geleverd om het parochiebestuur ervan te overtuigen. Ze hebben netjes naar ons geluisterd, maar we hadden niet de indruk dat ze iets met onze argumenten hebben gedaan.”
Volgens hem was het een beslissing die puur gebaseerd was op een evenredige verdeling van kerken in de regio. Eén kerkgebouw in Twello, één aan de noordkant van het gebied en één aan de zuidkant. En daar paste Klarenbeek niet in. Daar zijn hier best wat traantjes om gelaten, maar op een gegeven moment moet je toch door.”
De dorpelingen hadden in het begin de hoop het gebouw wellicht voor een symbolisch bedrag van een euro over te mogen nemen, maar die hoop was ijdel. ,,Wel hadden we het eerste recht van koop en konden we het uiteindelijk voor een ton kopen. Dat is niet heel veel voor een kerkgebouw in prima staat.”
Geld geven
Voor die tijd hadden de initiatiefnemers voor het behoud van het prachtig gelegen kerkgebouw wel gepolst of ze op financiële steun konden rekenen uit het dorp. ,,We hebben twee enquêtes gehouden. In de eerste polsten we onder andere de belangstelling voor het behoud en in de tweede wie bereid was om daar geld voor te geven. Dat bleken zo’n 250 mensen te zijn.”
Hoewel het alleen maar toezeggingen waren, ging het bestuur van de stichting door. ,,Dit is een dorp hè. We hadden het volste vertrouwen dat het geld er ook zou komen. En iedereen die wat had toegezegd, kwam ook over de brug. De een met 5 euro, de andere met 20.000 of 30.000. Zo konden we het gebouw kopen en er de nodige aanpassingen aan laten doen.”
Zo moest de kerk gescheiden worden van de apart verkochte pastorie. Verder moest het gebouw geschikt worden gemaakt voor de nieuwe functie. Sinds de opening in 2015 zijn er met uitzondering van de coronatijd voorstellingen en concerten gegeven, rouwdiensten en is er een familiekamer ingericht voor nabestaanden uit de directe omgeving van de overledene. Die kunnen daar terecht voorafgaand aan de afscheidsplechtigheid. Ook zijn er maandelijks vieringen voor de rooms-katholieken uit het dorp. ,,Dan komen er nog altijd 50 tot 75 mensen”, zegt Ganzevles.
Laatste nieuwtjes
De stichting heeft een bestuur en 100 actieve vrijwilligers, die onder andere de bar draaien en het onderhoud doen. ,,Het sociale aspect is ook heel belangrijk”, zegt Ganzevles. ,,We zitten hier op dinsdag met een hele groep vrijwilligers van het onderhoud koffie te drinken en de laatste nieuwtjes uit het dorp door te nemen.” Daarnaast heeft het Boshuis, zoals het kerkgebouw nu heet, zo’n 250 donateurs uit het 3500 inwoners tellende dorp.
Het oude parochiebestuur had voor de fusie ook al goed voor het kerkgebouw gezorgd. ,,Tussen 2000 en 2010 hebben we het grondig kunnen restaureren. Zo zijn onder andere alle leien vervangen. In 1998 is het gebouw gemeentelijk monument geworden, dat hadden we zelf met steun van de provincie Gelderland aan de gemeente Voorst voorgesteld. Zo konden we meer subsidie krijgen voor het werk.”
Toen het gebouw monument werd, werd de parochie abonnee van Monumentenwacht Gelderland. ,,Op een gegeven moment word je misschien toch blind voor je eigen gebouw. Dan is het goed dat er mensen van buiten komen. De wachters hebben de kennis en doen bovendien meteen kleine klusjes tijdens de inspectie.”
100 euro gas per avond
Het kerkgebouw staat er nog steeds goed bij. ,,We zijn nu toe aan de volgende stap: duurzaamheid”, zegt de voormalige voorzitter van de stichting Vrienden van het Boshuis. Begin dit jaar zwaaide hij af, maar hij is nog wel actief als vrijwilliger en houdt zich onder andere bezig met het beheer. ,,Wat betreft duurzaamheid hebben we een rapport op laten stellen. We willen het gebouw graag energiezuiniger maken. Om de rekening omlaag te brengen, maar ook omdat we willen bijdragen aan het milieu.” Wat de energiekosten betreft: die zijn aanzienlijk. ,,Bij een voorstelling zijn de stookkosten minimaal 100 euro. En dat zal met de stijgende gasprijs nog wel meer zijn.” Het begin van de besparing is er inmiddels. ,,We hebben al eerder alle lampen vervangen door LED’s.”
Binnenkort gaan de vrijwilligers al aan de gang om plekken waar het tocht aan te pakken. De grote winst kan behaald worden door de gewelven te isoleren, want daardoor verdwijnt veel warmte. ,,Dat kan niet met pur, want in een monument moet je alles terug kunnen brengen naar de originele staat. We denken nu aan vloeren boven de gewelven met isolatiemateriaal daartussen. Dat moet al heel veel schelen.”
Ook denkt het bestuur van Het Boshuis aan de plaatsing van zonnepanelen. ,,Niet op het dak, want dat mag niet, maar wel op een veldje naast de begraafplaats. Zo kun je ook met een monumentaal gebouw iets doen.”