Zolang Alexander Russelman eigenaar is van Kasteel Ter Horst in Loenen zal het monument niet ‘overgerestaureerd’ worden. ,,Het mag er best doorleefd uitzien, niet alles hoeft perfect. Ik ben ook niet meer zo knap als twintig jaar geleden”, zegt hij met een brede lach.
Alexander zit samen met monumentenwachter Wilfred Mengerink aan de koffie in het hoofdgebouw. De regen klettert neer op de binnenplaats en op de twee koetshuizen.
Een jaar of tien geleden zou hij zich misschien nog zorgen hebben gemaakt over mogelijke lekkages, want de daken van de twee koetshuizen waren in slechte staat. De afgelopen jaren zijn de twee panden echter grondig gerestaureerd.
Tekst gaat verder onder de foto
Foto: Gerrit van de Pol
,,En dat is goed gebeurd”, zegt onze monumentenwachter Wilfred. ,,De restauratie is degelijk en door goede vakmensen uitgevoerd.” Door de restauratie zijn de jaarlijkse inspecties van Monumentenwacht Gelderland (MWG) wel wat veranderd. ,,Het ziet er nu allemaal goed uit. Het is bijna een beetje saai voor ons”, zegt Wilfred.
Houthandel
Kasteel Ter Horst is al sinds 1933 familiebezit. ,,Mijn opa vond het in Zaandam te druk worden en zocht in deze omgeving naar een nieuwe plek om te wonen en voor zijn houthandel.” Dat werd het even buiten het dorp Loenen gelegen kasteel.
Tekst gaat verder onder de foto
Monumentenwachter Wilfred Mengerink in de schuilkerk van het kasteel.
Hij bouwde er een houtzagerij en maakte ook dankbaar gebruik van het schone water op het landgoed. Door het hout soms wel drie tot vier jaar in het water te leggen verbetert de kwaliteit aanzienlijk. ,,Het is een ouderwetse manier van hout duurzamer maken. Het spinthout aan de buitenkant van de boom wordt veel harder als het in water ligt en er komen ook veel minder wormen in”, zegt Alexander.
Grootvader woonde en werkte er tot de oorlog, toen de Duitsers het kasteel bezetten. Kort na de bevrijding overleed Alexanders opa, waarna zijn vader het bedrijf overnam. Alexander werd eigenaar in 1998, samen met zijn moeder. ,,De staat van de gebouwen was op dat moment niet al te best. Door geldgebrek was er weinig aan onderhoud gedaan.”
Schuilkerk
Toen Alexander begon met het opknappen van de koetshuizen, stonden er al snel bedrijven voor de deur die kantoorruimte zochten. ,,Ik ben toen naar de gemeente gestapt om te zeggen dat het Kasteel ook als trouwlocatie gebruikt kon worden. Onlangs trouwde er nog een stel in de voormalige schuilkerk, goed verborgen in een van de koetshuizen. Een overblijfsel uit de tijd dat de rooms-katholieke baron tijdens de reformatie toch diensten met geloofsgenoten wilde houden.
Tekst gaat verder onder de foto
Kasteeleigenaar Alexander Russelman
Nu zitten er in de bijgebouwen onder andere een advocatenkantoor en een logement. ,,Alle huurinkomsten gebruiken mijn vrouw en ik voor onderhoud aan de gebouwen. Wij leven zelf van de opbrengsten van de houthandel en van haar uitzendbureau.”
‘Week bezig’
Elk najaar rijdt een busje van Monumentenwacht Gelderland het terrein op voor een inspectie van met name de daken en goten. Wilfred: ,,Daarnaast pakken we altijd nog een ander onderdeel mee. Niet alles, want dan zouden we een week bezig zijn.”
De eerdere rapporten van MWG heeft eigenaar Alexander Russelman onder andere gebruikt voor de aanvraag van subsidies. ,,De provincie en ook de gemeente hebben bijgedragen en dat was erg prettig”, zegt de kasteeleigenaar.
Tekst gaat verder onder de foto
De inspectiebus van Monumentenwacht Gelderland bij het kasteel.
Het leven als kasteelheer lijkt misschien een eitje, maar de zorg voor de gebouwen en het landgoed brengt vooral veel verantwoordelijkheden met zich mee. ,,Het in stand houden van het kasteel en het landgoed is ons levenswerk. Het beperkt je ook. Als wij eens op vakantie gaan, voel je je soms een beetje schuldig. Hadden we wel weg moeten gaan of hoe zou het met dit of dat zijn? Dat soort vragen spelen er dan.”
Afbladderen
En zo komt het gesprek op de mate van restaureren. ,,Je hebt soms stichtingen die monumenten in eigendom hebben en die dan overrestaureren”, zegt de kasteeleigenaar. ,,Waarom moet het eruit zien alsof het gisteren is opgeleverd? Je mag toch wel laten zien dat iets oud is. De voorkant van het kasteel bladdert hier en daar wat af en dat mag best zo blijven.”
Tekst gaat verder onder de foto
Het interieur van de schuilkerk.
Na de koffie gaat Wilfred nog even naar de schuilkerk, die van buiten inderdaad niet opvalt, maar van binnen onmiskenbaar een religieuze ruimte is. Volgens hem was de kerk vroeger nog wat groter. Na de mini-rondleiding is het tijd voor werkzaamheden in de bus. ,,We zijn klaar met de inspectie, nu gaan we het rapport maken.”