Molen De Kroon in de Arnhemse wijk Klarendal wordt dit jaar fors gerestaureerd. Stichting Molen De Kroon laat zowel de kap als de stelling vervangen. Later volgt nog een opknapbeurt van de paardenstal, een bijgebouw.
Monumentenwacht Gelderland bracht tijdens de laatst gehouden tweejaarlijkse inspectie de staat van de molen en de gebreken in kaart. Dat bevestigde wat het bestuur van de beheersstichting van de molen al vermoedde: er moet echt wat gebeuren.
(Tekst gaat verder onder de foto)
,,We hebben nog wel een second opinion gevraagd”, zegt bestuurslid techniek Frank Lassche. ,,En daar kwam precies hetzelfde uit wat de monumentenwachters ook al hadden geconstateerd. Ook hebben we er een aannemer bijgehaald. Als je op het punt staat om er veel geld in te investeren is het verstandig om er meer mensen naar te laten kijken.”
Overtuigen
Overigens was het niet eenvoudig om de gemeente Arnhem, omgevingsdienst ODRA, de provincie Gelderland en het Rijk te overtuigen van de noodzaak om kap en stelling te vervangen. ,,Natuurlijk vinden wij ook dat behouden boven vernieuwen gaat, maar dat was nu echt niet meer mogelijk. We hebben de gemeente en de anderen kunnen overtuigen door ze in de molen uit te nodigen en het te laten zien. Toen ze het zagen, werd de noodzaak plotseling duidelijk.”
Lassche en zijn medebestuurslid Martin Brouwer (penningmeester) hebben een aanbeveling aan andere eigenaren en beheerders van erfgoed. ,,Ga niet alleen via internet met elkaar in gesprek”, zegt Lassche. ,,Als je in een procedure zit van een vergunningsaanvraag, kun je ze beter uitnodigen.”
Olifantenpolonaise
De twee omschrijven het aanvragen van een vergunning en het verkrijgen van subsidies als een ‘olifantenpolonaise’. Lassche: ,,Het komt maar moeilijk in beweging. De een gaat pas vooruit als de ander een stap zet. Het zou prettig zijn als ze dat tegelijk zouden doen, anders gaat het heel lang duren. Nu wacht de één op de ander en durft of kan nog geen stappen doen.”
Molen De Kroon in Klarendal is het icoon van de wijk en is sinds 2011 eigendom van woningcorporatie Volkshuisvesting Arnhem. Die nam het Rijksmonument voor een euro over van de Vrienden van de Gelderse Molen. Dat was op het moment dat Volkshuisvesting aan het begin stond van de uitvoering van grootste plannen voor de volkswijk. En zo werd Klarendal ook Modekwartier, verrezen er hippe winkels in opgeknapte panden en verbeterde de wijk aanzienlijk.
Pannenkoeken
Volkshuisvesting bracht het beheer van de molen onder bij Stichting Klarendalse Molen, die het pand exploiteert en in goede staat houdt. De organisatie heeft twee doelen: zorgen voor het behoud en draaiende houden van de molen en het zorgen voor verbinding in de wijk. Dat laatste gebeurt met openstellingen, een molenwinkel, enkele grotere en kleinere evenementen en bijvoorbeeld pannenkoeken eten.
In 2018 pakte de stichting al de buitenzijde van de molen aan, die poreus was geworden en het vocht amper buiten kon houden. Toen werd de begane grond omgebouwd tot kleinschalige evenementenlocatie. Brouwer: ,,Zo worden er nu regelmatig muziekvoorstellingen gegeven. De akoestiek in de molen is geweldig.”
Zwam
Kap en stelling zijn dat niet meer. Frank Lassche: ,,De stelling is rot en er zit zwam in, met name aan de kant waar de wind op staat: de westkant.” Martin Brouwer vult aan: ,,Hij is wel veilig, maar er moet echt iets aan gedaan worden.”
(Tekst gaat verder onder de foto)
Het bestuur gaat er vanuit dat er in de zomer of het najaar van 2024 begonnen kan worden met de bijna twee ton kostende restauratie. ,,Als we voor de jaarwisseling klaar zijn, dan zijn we blij.” Tijdens het werk moet de molen toegankelijk blijven, maar gedraaid kan er niet worden.
Crowdfunding
Met subsidies van Rijk, provincie, wat eigen geld en een crowdfundingsactie hebben de vrijwilligers het geld voor de ingreep bij elkaar gekregen. Martin Brouwer: ,,Door die crowdfundingsactie kwamen we wekelijks in de krant en hadden we binnen drie weken 15.000 euro bij elkaar. Ook kwamen er ineens veel meer mensen en klopte monumentenwethouder Bob Roelofs hier spontaan aan. Hij wilde het graag met eigen ogen zien. We hebben hem een uitgebreide rondleiding gegeven, tot de nok aan toe.”
Na de rondleiding maakte Roelofs geld vrij voor nieuwe duurzame LED-verlichting waarmee de buitenkant van de molen verlicht wordt. Ook werd de wethouder gestrikt voor de opening van de gerestaureerde molen. Brouwer: ,,Hij gaat het lint doorknippen.”