Monumentenwacht Gelderland heeft donderdag 23 februari stilgestaan bij het 50-jarig bestaan van provinciale monumentenwachten in Nederland. Dat deden we door een jubileumbanier aan de Eusebiuskerk in Arnhem te hangen. Onze wachters Dion Wiegers en Gerben Horck rolden het doek uit. In alle provincies in Nederland werd die dag aandacht besteed aan het jubileum.
De banier is uitgerold.
In Arnhem was onder andere directeur Jantine Clasie van Monumentenwacht Gelderland aanwezig, evenals bestuursleden Peter Koelewijn en Joske Hagelaars. De overkoepelende netwerkorganisatie Monumentenwacht Nederland werd vertegenwoordigd door voorzitter Harald Hendrix.
Jantine Clasie ging na het ophangen van het doek kort in op de geschiedenis van de monumentenwachten in Nederland. ,,Op 23 februari 1973 deed Monumentenwacht Friesland de eerste inspectie. Daarna werden ook in de andere provincies monumentenwachten opgericht. In Gelderland was dat in 1978.” Drie jaar later had heel Nederland provinciale monumentenwachten. Clasie: ,,Ik ben er enorm trots op dat we al vijftig jaar bestaan, laten we in 2023 een mooi feestje vieren.”
Ook Hendrix kwam aan het woord ,,In het begin was er veel achterstallig onderhoud bij monumenten, dat is inmiddels gelukkig niet meer het geval”, zei hij. ,,Het meeste erfgoed is in goede staat, al moeten we dat wel zo houden. Daarnaast zullen we ons meer gaan focussen op duurzaamheid. ,,Ook eigenaren van erfgoed willen daar in investeren, maar niet alles is mogelijk in monumenten.”
Wachter Dion Wiegers wordt geïnterviewd door Vera Eisink van Omroep Gelderland.
De basis voor monumentenwachten werd in 1961 gelegd toen de Monumentenwet van kracht werd. In acht jaar tijd werden 48.000 panden in Nederland geïnventariseerd en aangewezen als Rijksmonument. Op grond van die lijst waren subsidies beschikbaar, maar zicht op onderhoud speelde nagenoeg geen rol. Dat veranderde toen de provinciale monumentenwachten werden opgericht. Die inspecteren panden van de aangesloten abonnees regelmatig, brengen advies uit over onderhoud en verrichten tijdens hun inspecties soms ook kleine reparaties.
Overigens bestond er in 1964 ook al een soort Monumentenwacht. Die werd gevormd door medewerkers van de burgerbescherming die belast werden met het bewaken van musea en monumenten tegen vandalisme en plunderingen, zo ontdekte monumentenwachter Wilfred Mengerink in een oud document. Voor meer informatie: zie pagina 50 en 51 van dit stuk.
Bekijk hier de uitzending van omroep Gelderland over Monumentenwacht Gelderland.